استیبل کوین (Stablecoin)؛ انواع، کاربردها، مزایا و معایب

اصولاً ارزهای دیجیتال به وجود آمده اند تا نقل و انتقالات و مبادلات مالی را تسهیل کنند؛ اما از آنجایی که برای معاملات در بازار کریپتوکارنسی نمی‌توان از پول فیزیکی استفاده کرد، نیاز است نوعی واحد پولی از جنس خود ارزهای دیجیتال را برای خرید یا فروش رمزارزها مورد استفاده قرار دهیم. این واحدهای پولی دیجیتال دارای ارزش ثابت که معمولاً معادل یک دلار آمریکا هستند استیبل کوین (Stablecoin) نامیده می‌شوند.

بازار ارزهای دیجیتال به واسطه نوسانات خود شناخته شده است؛ بدان معنی که ارزش رمزارزهای قابل معامله می‌تواند در یک لحظه با افزایش یا کاهشی شارپ (ناگهانی) روبرو شده و سرمایه تریدرها را چندین برابر کرده یا به سمت صفر سوق دهد. 

این نوسانات ناگهانی باعث شده بیت کوین و سایر ارزهای محبوب انتخاب مناسبی برای استفاده روزمره عموم مردم نباشند و استیبل کوین ها برای این منظور مورد استفاده قرار بگیرند. اما استیبل کوین واقعا چیست، چگونه به وجود آمده و چه کاربردهایی دارد؟ در ادامه مطلب به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

استیبل کوین (Stablecoin) چیست؟

استیبل کوین ها یکی از ۱۳ دسته اصلی رمز ارزها هستند که سعی در ارائه قیمت های باثبات و پایدار دارند و توسط یک دارایی ذخیره مانند ارزهای فیات (پول فیزیکی)، طلا یا سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌شوند؛ پشتیبانی دارایی های پایدار از این دسته رمز ارزها باعث شده آن ها کمتر در معرض نوسانات قرار گرفته و قیمت ثابتی داشته باشند. 

از آنجایی که یکی از اساسی ترین مزایای ارزهای رمزنگاری شده مانند Bitcoin و Ethereum عدم نیاز به اعتماد به یک موسسه واسطه برای انجام پرداخت هاست، استفاده از آنها را برای هر کسی در سراسر جهان امکان پذیر شده است.

اصولا یک ارز برای کسب جایگاه میان عموم به عنوان وسیله مبادلات پولی باید ارزشی نسبتا پایدار در افق های زمانی طولانی تر داشته باشد چون در غیر اینصورت اگر کاربران از قدرت خرید آن در آینده مطمئن نباشند از پذیرش آن خودداری خواهند کرد.

غیرقابل پیش‌بینی بودن رمز ارزها که آن ها را در مقابل قیمت‌های معمولاً ثابت پول های فیات (ارزهای رایج کشورها)، دلار آمریکا یا طلا قرار می‌دهد دلیل محکمی است برای رونق هرچه بیشتر ارزهای باثبات یا استیبل کوین ها.

اهمیت وجود ارزهای با ثبات

استیبل کوین ها برای حل یکی از مشکلات کلیدی موجود در بازار کریپتوکارنسی به وجود آمده اند؛ جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی و ثابت نگه داشتن ارزش. این دسته از رمز ارزها معمولاً بر اساس قیمت ارزهای فیات شناخته شده ای مثل دلار یا پوند قیمت گذاری شده یا در قالب نسخه توکن شده دارایی های با ارزشی مانند طلا ارزش گذاری می‌شوند.

برای درک بهتر، مطلب را با یک مثال توضیح می‌دهیم. احتمالاً اسم “روز پیتزای بیت کوین” را شنیده اید؛ در سال ۲۰۱۰ فردی به نام Laszlo Hanyecz در ازای دریافت دو عدد پیتزا به دلیل در دسترس نداشتن پول نقد، ۱۰,۰۰۰ بیت کوین بابت پیتزاهای خود پرداخت کرد. این شخص به خیال خود تنها ۴۱ دلار پرداخت کرده بود اما امروز و پس از گذشت حدود ۱۲ سال، ارزش مبلغ پرداختی وی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار است. این رشد ارزش ناشی از نوسان شدید قیمت Bitcoin بوده است. حال اگر این فرد در سال ۲۰۱۰ به جای بیت کوین، ارزی مثل USDT یا USD پرداخت می‌کرد در حالی که ارزش این دو توکن همواره ثابت و معادل $۱ بوده، مبلغ پرداختی او همان ۴۱ دلار بود. اهمیت وجود ارزهای باثبات با این مثال واقعی کاملاً قابل درک است.

در همین راستا، بسیاری از کسب‌وکارها نسبت به پذیرش ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک روش پرداخت پایدار تردید دارند. از جمله این شرکت ها می‌توان به مایکروسافت اشاره کرد که در سال ۲۰۱۴ بیت کوین را به عنوان یکی از روش های پرداخت بابت خرید خدمات خود پذیرفت اما مدتی بعد در سال ۲۰۱۸ به دلیل نوسانات شدید قیمتی این ارز، پذیرش آن را متوقف کرد.

بیشتر بخوانید: معروف ترین شرکت های پذیرنده بیت کوین در سال ۲۰۲۲

پس از آنجایی که Stablecoin ها مانند سایر رمز ارزها در معرض نوسانات شدید قیمتی نیستند، می‌توانند به عنوان پناهگاه امن در هنگام سقوط بازار استفاده شوند؛ به عنوان مثال در مواقعی که بیت کوین دچار ریزش های شارپ می‌شود، یک دارنده بیت کوین می‌تواند با فروش Bitcoin خود بر روی پلتفرم های معاملاتی (صرافی های ارز دیجیتال) و تبدیل آن به یک استیبل کوین، ارزش لحظه ای بیت کوین خود را حفظ کرده و از نوسان قیمتی در امان بماند.

انواع استیبل کوین

استیبل کوین ها بر اساس ساختار وثیقه ای که برای تثبیت ارزش آنها استفاده می‌شود به چهار دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از: 

• استیبل کوین با پشتوانه پول ملی 
• استیبل کوین با پشتوانه طلا و دارایی های فیزیکی
• استیبل کوین با پشتوانه رمز ارزها
• ارزهای باثبات الگوریتمی

انواع Stablecoin ها در ادامه بیشتر شرح داده می‌شوند.

استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات

استیبل کوین های سنتی، رایج ترین نوع ارزهای با ثبات هستند که از پشتوانه ارزهای فیات یا پول ملی برای تضمین ارزش خود بهره می‌برند. در حال حاضر، دلار آمریکا، یورو و پوند انگلیس از محبوب ترین ارزهای فیات هستند که با نسبت ۱:۱ به یک ارز فیات مرتبط هستند؛ این نسبت بدین معنی است که برای هر Stablecoin با پشتوانه فیات، یک واحد ارز متناسب در یک حساب بانکی نگهداری می‌شود.

با وجود اینکه ارزهای باثبات با وثیقه پول ملی، ساده ترین نوع از ارزهای باثبات هستند، اما به شدت به یک نهاد متمرکز به عنوان صادرکننده وابسته هستند؛ چنانچه اگر نهاد مرکزی مانند بانک به اشتباه برداشت های خود را مدیریت کند، سبب کاهش ارزش رمز ارز با ثبات وابسته به خود می‌شود. برای حل این مشکل، رمز ارزهای ثبات حسابرسی های منظمی را توسط نهادهای مستقل برای اطمینان از شفافیت خود ارائه می‌دهند؛ چنانکه چنین ذخایری توسط اشخاص ثالث نگهداری و می‌شوند. از جمله محبوب ترین ارزهای دارای پشتوانه فیات می‌توان به USDT و TUSD اشاره کرد که توسط دلار آمریکا پشتیبانی می‌شوند.

استیبل کوین با پشتوانه دارایی فیزیکی

یکی دیگر از انواع استیبل کوین ها، ارزهای باثبات دارای پشتوانه دارایی های فیزیکی هستند؛ فلزات گرانبهایی مانند طلا در کنار مواردی شامل املاک و نفت خام از جمله دارایی هایی هستند که می‌توانند به عنوان وثیقه این دسته از رمزارزها عمل کنند. اساساً صادر کنندگان ارزهای باثبات، از دارایی های مشهود دارای ارزش مشخص و واقعی به عنوان پشتوانه این گروه از ارزهای دیجیتال بهره می‌گیرند. البته دارایی های مشهود می‌توانند از نظر موقعیت جغرافیایی دور از دسترس باشند تا آنجایی که پیدا کردن مکانی برای نگهداری از آن ها به چالشی سخت تبدیل شود که برای حل این مشکل، راهکارهایی از سوی صادرکنندگان این نوع ارزهای دیجیتال ارائه شده است.

توکن Digix Gold یا DGX را می‌توان رایج‌ترین مثال از استیبل کوین‌های دارای پشتوانه کالا دانست که در واقع یک توکن ERC-20 در شبکه اتریوم است. این رمز ارز که با پشتوانه طلای فیزیکی توسعه یافته است با اثبات تناسب ۱:۱ در برابر یک گرم طلا، نمونه کاملی از انواع ارزهای با ثبات دارای پشتوانه طلا است. از نمونه های دیگر ارزهای دارای وثیقه طلا می‌توان به PAXG و Tether Gold اشاره کرد.

با وجود اینکه محل نگهداری ذخایر شمش های طلا کشور سنگاپور است، یک دوره سه ماهه ممیزی برای اطمینان از شفافیت نیز انجام می‌شود. در همین راستا، کاربران می‌توانند در هنگام بازخرید شمش های فیزیکی طلا، از ذخیره خود در سنگاپور نیز بازدید داشته باشند. 

ارز Tiberius Coin یا TCX نیز دارای وثیقه ترکیبی از هفت فلز گرانبهای مختلف است. همچنین SwissRealCoin یا SRC دارای پشتوانه مجموعه ای از املاک و مستغلات سوئیس است و استیبل کوین Petro نیز به نفت خام ونزوئلا متصل است.

استیبل کوین با پشتوانه ارزهای دیجیتال

این دسته از رمزارزها که به دلیل تمرکززدایی بهتر خود شناخته شده هستند، توسط یک ارز یا ارزهای دیجیتال دیگر پشتیبانی می‌شوند. برای صدور این نوع از ارزهای باثبات، افراد رمز ارزها خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنند و در ازای آن استیبل کوین دریافت می‌کنند بدین معنی که به جای یک نهاد مرکزی، قراردهای هوشمند به عنوان صادرکننده عمل می‌کنند.

در آینده و هنگامی که فرد تمایل به برداشت وثیقه خود داشته باشد، باید استیبل کوین هایی را که پیشتر دریافت کرده همراه سود به همان قرارداد هوشمند پس بدهد. رمزارز شناخته شده DAI برجسته ترین ارز باثبات در این دسته است که از این مکانیسم استفاده می‌کند.

اما در حالی که ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم خود مستعد نوسانات شدیدی هستند، چگونه می‌توان انتظار ثبات از استیبل کوین های با پشتوانه ارز دیجیتال را داشت؟ 

در پاسخ باید گفت، این گروه بیش از حد وثیقه می‌شوند تا از ارزش آنها محافظت شود. به عنوان مثال به همان رمز ارز دای اشاره کنیم که به ارز ETH وابسته است. فرض کنید ۵۰۰ دلار استیبل کوین DAI بخرید؛ برای انجام این کار باید تقریبا معادل ۱,۰۰۰ دلار اتر به حساب کاربری خود واریز کنید. این رقم وثیقه می‌تواند حتی در مقابل ریزش ۵۰ درصدی اتریوم از ارزش DAI محافظت کند. اما اگر قیمت ETH به زیر ۵۰۰ دلار کاهش یابد، وثیقه ارز دیجیتال به قرارداد هوشمند پس داده می‌شود تا آن را نقد کند. از جمله استیبل کوین های با پشتوانه ارز دیجیتال عبارتند از: stable.PHP، bitUSD و bitCNY.

استیبل کوین های دارای الگوریتم کامپیوتری

از آنجایی که ارزهای باثبات الگوریتمی توسط ارز فیات، کالاهای گرانبها یا رمز ارزها پشتیبانی نمی‌شوند، می‌توان آنها را از پیچیده ترین Stablecoin ها دانست که برای ثبات خود، از یک الگوریتم کامپیوتری استفاده می‌کنند تا از نوسانات بیش از حد جلوگیری کنند. 

این الگوریتم ها از رویکردی با عنوان سهام حق بیمه بهره می‌برند بطوریکه در آن با افزایش تقاضا، استیبل کوین های جدیدی ایجاد می‌شود تا قیمت رمز ارز ها را به سطح عادی برگرداند. از طرف دیگر، با کاهش قابل توجه معاملات توکن ها، ارزهای باثبات موجود در بازار برای کاهش عرضه در گردش، خریداری می‌شوند. مشخصا این الگوریتم ها برنامه های رایانه ای و قراردادهای هوشمند هستند که با توجه به اصول عرضه و تقاضای بازار، فرمول از پیش تعیین شده خود را اجرا می‌کنند تا ارزش ارزهای باثبات الگوریتمی را ثابت نگه دارند.

برای درک بهتر، موضوع را با یک مثال توضیح می‌دهیم. در ۱۱ ماه می سال ۲۰۲۲ قیمت استیبل کوین الگوریتمی شبکه ترا (UST) دچار ریزش بیش از ۶۰ درصدی شد؛ چرا که قیمت توکن ترا لونا (Terra-LUNA) که برای تثبیت Terra استفاده می‌شد، خود بیش از ۸۰ درصد کاهش شدید قیمتی پیدا کرده بود.

لونا (LUNA) بعنوان ارز بومی بلاک چین ترا به کاربران امکان می‌دهد با به اشتراک گذاری توکن های خود و دریافت پاداش، نقدینگی لازم برای ثابت نگه داشتن قیمت استیبل کوین UST (ترا یو اس دی) را تأمین کنند؛ اما این سیستم شکست خورد و باعث شد قیمت UST از ارزش ثابت یک دلاری خود سقوط کرده و در کمترین حالت به حدود ۰.۳ دلار برسد.

از آنجایی که در تئوری، لونا بعنوان پشتیبان UST در نظر گرفته می‌شود، بنیاد Terra باید برای ثابت نگه داشتن قیمت UST روی یک دلار، نسبت به سوزاندن یا ذوب توکن LUNA اقدام کند. در این راستا، ثبات قیمت UST روی میزان عرضه لونا تأثیرگذار است.

استیبل کوین چگونه کار می کند؟

اگرچه استیبل کوین ها، ارزهای دیجیتالی هستند که برای حفظ ارزش خود توسط منابع متعددی پشتیبانی می‌شوند و نحوه کارکرد متفاوتی دارند، اما در نهایت همه آنها با تکیه بر ساختاری واحد عمل می‌کنند. در این ساختار معمولا آن ها با نسبت ۱ به ۱ به وثیقه های خود مرتبط هستند. این نسبت بدین معنی است که کوین‌ ها با ضریب ۱:۱ نسبت به پشتوانه خود عرضه می‌شوند. این ذخیره سازی پشتوانه به معنای بیمه کردن دارایی های کاربران در بازار است که حتی در صورت نابودی ناگهانی بازار رمز ارزها، کاربر بتواند دارایی خود را نقد کند. از طرفی دیگر، نظارت بر میزان عرضه و تقاضا در ارزهای باثبات از ملزومات این ساختار است؛ بطوریکه به بازار اجازه تقاضای زیاد و عرضه بالا داده نمی‌شود و از طرف دیگر در صورت کاهش عرضه کوین های جدیدی خریداری می‌شود. 

کاربردهای Stablecoin

با اینکه استیبل کوین ها در درجه اول با هدف ذخیره ارزش دارایی ساخته شده اند، اما در عین حال می‌توانند برای کاربردها (اهداف) دیگری مانند دور زدن تحریم ها و وام دهی نیز استفاده شوند. 

در همین راستا، موارد زیر را می‌توان کاربردهایی دانست که به کمک سرمایه گذاران می‌آید:

• ذخیره دارایی در هنگام تورم پول ملی
• انتقال سریع و آسان بین المللی
• مقابله با تحریم ها
• مبادلات روزمره
• قراردادهای هوشمند

هر یک از این موارد در ادامه بیشتر شرح داده می‌شوند.

صیانت از دارایی در برابر افت ارزش پول ملی

در کشورهایی مانند ونزوئلا که از تورم شدید رنج می‌برند، استیبل کوین ها می توانند از افت ارزش پول ملی که به واسطه تورم ایجاد می شود جلوگیری کنند؛ بطوریکه مردم این کشورها می توانند با تبدیل دارایی خود به ارزهای باثبات، ارزش آن ها را ثابت نگه دارند. در این راستا دولت ونزوئلا با هدف صیانت از پول ملی خود، اقدام به ساخت استیبل کوین Petro با پشتوانه نفت خام این کشور کرد. 

در طرف دیگر نباید از سودی که ارزهایی مانند بیت کوین طی چند سال گذشته از رشد قیمت خود نصیب سرمایه گذاران کرده غافل شد، اما در نوسانات بازار و ریزش قیمت ها، تثبیت ارزش سرمایه اولیه مهم ترین چیزی است که سرمایه گذاران به آن می اندیشند.

حواله های سریع و آسان

یکی دیگر از کاربردهای ارزهای با ثبات، حواله سریع و آسان بین المللی است؛ چرا که کاربران برای انجام این کار، دیگر نیازی به چندین حساب بین المللی ندارند. در تئوری، این نوع رمز ارزها انتقال دیجیتالی همتا به همتا (Peer to Peer) را بدون نیاز به واسطه های شخص ثالث امکان پذیر کرده اند. چنین رویکردی می‌تواند زمان انتقال و کاغذ بازی های مرسوم را نیز کاهش دهد؛ زمانی که در سیستم های مالی سنتی ممکن است تا چند روز طول بکشد تا یک معامله برون مرزی تسویه شود. این پردازش سریع و به دنبال آن، کارمزد پایین در تراکنش ها، استیبل کوین هایی مانند USDC را به انتخاب خوبی برای ارسال پول در هر نقطه از جهان تبدیل کرده است.

دور زدن تحریم ها

برای ساکنان کشور های تحت تحریم آمریکا، ضروری است که بتوانند سرمایه های خود را در زمان نیاز به اطرافیان خود در کشورهای دیگر منتقل کنند. از طرف دیگر، انتقال هزینه های دانشجویی بیشتر افراد به دنبال این تحریم ها به چالشی بزرگ تبدیل شده است. اما استیبل کوین ها با اجتناب از فرآیند KYC، توانسته اند به مردم کشورهایی مانند ایران کمک بزرگی کنند. برای انجام چنین کاری، تنها نیاز است یک اپلیکیشن موبایل نصب شده و بدون احراز هویت از طریق Stablecoin ها نسبت به نقل و انتقال ارزهای دیجیتال اقدام کنید.

نقل و انتقالات روزمره

از آنجایی که در مدل مستقیم و همتا به همتا نیازی به پرداخت هزینه های پردازش و اداری برای واسطه های شخص ثالث مانند بانک ها نیست، عموما صرافی های ارز دیجیتال مانند Binance و Coinbase کارمزدی برای مبادلات ارزی استیبل کوین ها دریافت نمی‌کنند. حذف این کارمزدها سبب آسان شدن معاملات روزانه شده است بطوریکه معامله گران به جای خرید مستقیم بیت کوین با ارز فیات، آن را با یک Stablecoin مبادله می‌کنند. به گفته وبسایت CryptoCompare، بیش از نیمی از کل بیت‌کوین‌ های مبادله شده در بازار، توسط استیبل‌کوین USDT خریداری شده است.

استفاده در قرارداد هوشمند

از آنجایی که ارزهای باثبات نیز مشابه دیگر رمز ارزها بر بستر شبکه بلاک چین ساخته شده اند، می‌توانند از قراردادهای هوشمند نیز پشتیبانی کنند که این نقطه ورودی به دنیای دیفای یا امور مالی غیر متمرکز است. استیبل کوین ها از طریق ادغام با قراردادهای هوشمند توانسته اند امکاناتی مانند پرداخت حقوق و وام، پرداخت اجاره و حق اشتراک‌ها را در اختیار کاربران قرار دهند. به عنوان نمونه، پلتفرم‌های مالی غیر متمرکز مانند BlockFi و Celsius از این نوع رمز ارزها برای وام دهی به مشتریان خود استفاده می‌کنند. 

لیست استیبل کوین های معروف

استیبل کوین های معروف در مقایسه با بزرگترین ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم از ارزش بازار کمتری برخوردار هستند، اما در سالهای اخیر شاهد رشد سرمایه گذاری در این رمز ارزها بوده ایم.

اگر چه تا امروز تعداد زیادی Stablecoin با ویژگی‌های متنوع معرفی شده‌اند، اما فقط برخی از آنها دچار اخبار و حاشیه های زیادی شده اند. در آخر ناگفته نماند، بیشتر استیبل‌کوین‌های موجود در بازار با پشتوانه دلار آمریکا هستند و ارزش هر واحد توکن آن‌ ها یک دلار است. در ادامه استیبل کوین های معروف را معرفی می‌کنیم.

• تتر – USDT
• یو اس دی کوین – USDC
• دای – DAI
• ترو یو اس دی – TrueUSD 
• بی یو اس دی – BUSD
• نوترینو یو اس دی – USDN
• جی یو اس دی – GUSD
• پکس دلار – USDP 
• یو اس دی دی – USDD
•  ترا یو اس دی – UST

استیبل کوین های دیگری نیز در بازار کریپتوکارنسی معامله می شوند؛ اما در این مطلب ارزهای با ثبات فوق را مورد بررسی قرار می دهیم.

رمزارز USDT

تتر یا Tether که با علامت اختصاری USDT شناخته می شود را می‌توان محبوب ترین استیبل کوین بازار کریپتوکارنسی دانست که پشتوانه آن دلار آمریکاست. در حال حاضر، تتر بیشترین حجم معاملات را در بین ارزهای دیجیتال دارد و با ارزش ترین Stablecoin در میان تمام رمزارزها محسوب می‌شود. بازار معاملاتی و مارکت کپ USDT همواره از آغاز به کار این ارز صعودی و رو به رشد بوده است.

تاریخچه تتر

نام تتر، برگرفته از یک شرکت آمریکایی است که استیبل کوین خود را با نام Mastercoin در سال ۲۰۱۲ راه اندازی کرد. این شرکت در ادامه و در سال ۲۰۱۴، نام آن را به «RealCoin» تغییر داد. در سال ۲۰۱۵ و همزمان با تغییر نام شرکت به Tether Limited، نام استیبل کوین این مجموعه نیز به Tether تغییر داده شد و معاملات آن به طور رسمی آغاز شد. 

پس از تغییر نام RealCoin به Tether، صرافی ارز دیجیتال بیت فینکس (Bitfinex) برای اولین بار USDT را به لیست ارزهای مورد معامله خود اضافه کرد. در واقع، Bitfinex و Tether Limited توسط یک شرکت مشترک ثبت شده در هنگ کنگ اداره می‌شوند. 

از همان ابتدا، شائبه های زیادی در مورد احتمال دستکاری صرافی Bitfinex در بازار معاملاتی تتر مطرح شده بود؛ آنچنان که افراد بسیاری مدعی بودند این شرکت بدون حسابرسی، میلیون ها توکن USDT را عرضه کرده است، اما به اندازه تمام این توکن ها، ذخایر دلاری را در بانک مشخصی حفظ نکرده است. در نهایت و پس از جدل های بسیار، این پرونده در ماه فوریه سال ۲۰۲۱ بسته شد و شرکت Tether Limited علاوه بر پرداخت جریمه ۱۸.۵ میلیون دلاری، ملزم به ارائه گزارش های سه ماهه ای مبنی بر پیوند خود با ذخایر دلاری شد. 

از آنجایی که Stablecoin های دارای پشتوانه ارزهای فیات مثل دلار آمریکا از ذات غیر متمرکز بودن رمز ارزها فاصله گرفته اند و تحت نظارت یک نهاد متمرکز مانند شرکت Tether Limited مدیریت می‌شوند، دولت آمریکا در هر لحظه می‌تواند این شرکت را مجبور به ردیابی آدرس های وابسته به کشورهای تحت تحریم کرده و در نهایت سرمایه آنها را فریز کند! خطراتی این چنین کاربران ایرانی صرافی های ارز دیجیتال خارجی را تهدید می کند.

رمز ارز USDC

بعد از تتر، یو اس دی کوین با نماد معاملاتی USDC بیشترین ارزش را در میان استیبل کوین ها دارد و ارزش آن وابسته به دلار و اوراق قرضه کوتاه مدت خزانه داری آمریکا است. USDC در همان ابتدای عرضه خود توانست رشد سریعی در میان دیگر ارزهای دیجیتال داشته و در میان ۳۰ توکن برتر بازار رمز ارزها جای گیرد. 

اساس این موفقیت زودهنگام به ابهامات وارد شده به تتر برمی‌گردد؛ در سال ۲۰۱۸ و طی تشکیل کنسرسیوم مشترکی از همکاری شرکت بزرگ سیرکل (Circle) و صرافی معتبر (Coinbase)، این دو مجموعه تصمیم به عرضه یک Stablecoin گرفتند تا به کاربران خود اطمینان دهند در کمترین زمان ممکنه می توانند در ازای هر توکن USDC یک دلار آمریکا تحویل بگیرند.

در این راستا، فعالیت یو اس دی کوین نیز می تواند توسط شرکت های حسابداری کنترل شود تا از وجود ذخایر دلاری کافی در ازای توکن های عرضه شده اطمینان حاصل شده و همه کاربران در هر لحظه بتوانند به ارزش بازار این ارز دسترسی داشته باشند. 

این استیبل کوین ابتدا بر بستر بلاک چین اتریوم راه اندازی شده و از استاندارد ERC20 پیروی می کرد؛ اما در حال حاضر و برای کاربری راحت تر، می‌توان توکن های آن را در بلاک چین های سولانا (Solana)، بایننس اسمارت چین (BEP20) و ترون (TRC20) نیز انتقال داد. با این حال و علیرغم داشتن کارمزد بالا، همچنان بلاکچین اتریوم بیشترین استفاده را در بین بلاک چین های دیگر دارد.

رمزارز DAI

در حال حاضر، دای با علامت اختصاری DAI را می‌توان مشهورترین Stablecoin غیر متمرکز در بازار ارزهای دیجیتال دانست. این ارز که در میان استیبل کوین ها رتبه چهارم از نظر ارزش بازار را به خود اختصاص داده است، در پلتفرم میکردائو (MakerDAO) و بر بستر بلاک چین اتریوم راه اندازی شده است.

MakerDAO یک سازمان غیر متمرکز و مستقل است که فعالیت خود را در سال ۲۰۱۷ با معرفی استیبل کوین DAI آغاز کرد. این شرکت وظیفه مدیریت پلتفرم DAI و توسعه نرم افزار آن در کنار صدور توکن های جدید را بر عهده دارد. بر همین اساس و با هدف غیر متمرکز بودن، فعالیت های این سازمان توسط هولدرهای توکن حاکمیتی MKR و با تکیه بر قراردادهای هوشمند کنترل می شود. 

ابهامات زیادی بر عملکرد سازمان MakerDAO و استیبل کوین DAI مطرح شده است که به واسطه این ابهامات و نیز عدم معرفی جامع پروژه توسط میکردائو، پذیرش این ارز میان کاربران همواره با مشکلاتی مواجه بوده است.

نحوه ایجاد توکن دای

میکردائو همانند یک پلتفرم وام دهی عمل می‌کند که با هر بار وثیقه گذاشتن کاربرها در آن، یک توکن دای در قراردادهای هوشمند مخصوص این پلتفرم تولید می‌شود. در واقع، درصدی از ارزش دلاری روز ارزهای دیجیتال کاربر به شکل استیبل کوین DAI صادر می‌شود. 

مشخصا در چنین ساختاری DAI توسط هیچ فرد یا گروهی از بنیان‌گذاران کنترل نمی‌شود. برای اثبات این گفته، می‌توان به افزایش حجم معاملات DAI پس از مسدود شدن برخی آدرس های تتر یا USDC اشاره کرد. با این حال، این Stablecoin نیز مشکلاتی دارد مانند آنچه در سال ۲۰۲۰ رخ داد و کار نکردن قراردادهای هوشمند مطابق با ساختار پیش بینی شده، منجر به ضرر ۸ میلیون دلاری این سازمان شد. 

رمز ارز TUSD

TrueUSD را می‌توان یک استیبل کوین یک دلاری دیگر دانست با این تفاوت که فعالیت آن از نظر قانونی کاملا شفاف بوده و در تلاش است تا امکان شفافیت در ساختارش را نیز میسر سازد. برای این منظور، Stablecoin ترو یو اس دی توسط یک شرکت ثالث تایید شده و ذخایر دلاری این ارز به جای نگهداری در یک مکان مشخص و واحد، در حساب های بانکی شرکای مختلف نگهداری می‌شود. این حساب های بانکی مختلف نیز مورد بازرسی های ماهانه قرار می‌گیرند. 

این ساختار به کاربر اجازه می‌دهد که توکن های TUSD‌ را با اطمینان و آرامش از طریق حساب سرمایه گذاری خود با دلار مبادله کند چرا که در ادامه مسیر شفافیت، هیچ کدام از اعضای تیم TrueUSD به این حساب دسترسی نداشته و توانایی تغییر آن را نیز ندارند. اگرچه TUSD از نظر ارزش بازار در جایگاه پنجم استیبل کوین ها قرار دارد، اما تیم توسعه دهنده در تلاش هستند با معرفی کاربردهای بیشتری مانند پرداخت‌ بین‌المللی و تجارت الکترونیک، پذیرش آن را میان کاربران افزایش دهند.

رمزارز BUSD – دلار صرافی بایننس

BUSD استیبل کوین صرافی Binance است و در همکاری با شرکت Paxos ایجاد شده است. این ارز با ثبات که به دلار بایننس مشهور است توانسته با حمایت صرافی Binance، رتبه سوم فهرست استیبل کوین ها را از نظر ارزش بازار کسب کند.

در ابتدا، استیبل کوین BUSD بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده بود و توکن های آن همه از نوع استاندارد “ERC-20” بودند؛ اما برای تسهیل استفاده کاربران، این استیبل کوین از استاندارد “BEP2” در بلاک چین Binance نیز حمایت کرده است. همچنین، کاربران با تبدیل دلار به BUSD می‌توانند از خدمات ویژه صرافی Binance مانند معاملات بدون کارمزد استفاده کنند. از طرف دیگر و همانند USDC، استیبل کوین BUSD از شفافیت کافی برخوردار است؛ بطوریکه پاکسوس به عنوان مالک دیگر پروژه، حسابرسی از ذخایر دلاری را در گزارش های ماهانه منتشر می‌کند. در کنار این، دپارتمان امور مالی نیویورک (NYDFS) نیز از استیبل کوین BUSD پشتیبانی می‌کند.

رمز ارز USDN

استیبل کوین نوترینو با نماد USDN، یک ارز الگوریتمی و غیرمتمرکز با ارزش ثابت است که به منظور حل چالش نوسان در Stablecoin های با پشتوانه ارز فیات مانند USDT ،TUSD ،GUSD و USDC ایجاد شده است چرا که این ارزهای دیجیتال برای حفظ ذخایر دلاری خود به پشتیبانی نهادهای متمرکز نیاز دارند. 

در همین راستا، استیبل کوین نوترینو توسط قراردادهای هوشمند و با پشتوانه کوین WAVES کنترل می‌شود. این موضوع پیشرفت بزرگی را در مقایسه با Stablecoin های دارای پشتوانه فیات ایجاد کرده است، زیرا تمام عملیات مربوط به این Stablecoin مانند صدور، پاداش و پرداخت توسط یک قرارداد هوشمند و به شکلی کاملا شفاف مدیریت می‌شود. همچنین تمام پروتکل نوترینو به گونه ای کالیبره شده است تا استیبل کوین USDN علاوه بر تلاش برای حفظ قیمت، شفافیت و ثبات را نیز برای کاربران فراهم آورد. 

رمزارز USDD – استیبل کوین شبکه ترون

جاستین سان به عنوان بنیانگذار پلتفرم ترون با نماد اختصاری TRX، در ماه آوریل ۲۰۲۲ استیبل کوین USDD را به بازار عرضه کرد. در ابتدا این Stablecoin به عنوان یک رقیب برای TerraUSD معرفی شده بود؛ چرا که هر دوی آنها از الگوریتم مشابه سوزاندن و ذوب کردن استفاده می‌کنند. اما UST به دلیل مشکلاتی که در اردیبهشت امسال با آن مواجه شد، از این رقابت فاصله گرفت. 

USDD در تاریخ ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد) و همگام با ریزش بازار ارزهای دیجیتال، نتوانست نسبت ۱:۱ با دلار را حفظ کند و به ۹۸ سنت رسید. اما این روند پایان نگرفته و در روز یکشنبه ۱۹ ژوئن، استیبل کوین USDD به پایین ترین سطح خود یعنی ۰.۹۳ دلار ریزش کرده و ۴۰ میلیون دلار از مارکت کپ خود را از دست داد.

از آنجایی که هنوز استیبل کوین USDD نتوانسته به قیمت ۱ دلار برگردد، سرمایه گذاران بازار کریپتو نگران تکرار سقوط ترون هستند زیرا هر زمان قیمت USDD به کمتر از یک دلار برسد، کاربران می‌توانند با سوزاندن این توکن ها، معادل ارزش آن ها توکن TRX دریافت کنند. 

بنا بر گفته جاستین سان، کاهش قیمت USDD به واسطه فشار فروش ایجاد شده از جانب فروشندگان کوتاه مدتی است که TRX را در صرافی Binance هدف قرار داده بودند. 

رمزارز UST – استیبل کوین شبکه ترا

استیبل کوین TerraUSD با نماد UST، یک استیبل کوین الگوریتمی در بلاک چین Terra است که توسط آزمایشگاه های مستقر در سنگاپور توسعه یافته است. این استیبل کوین به منظور مقابله با مشکلات Stablecoin های غیرمتمرکز دیگری مانند “DAI” تولید شده بود. در همین راستا UST از الگوریتم پیچیده ی سوزاندن و ذوب کردن لونا (LUNA) برای ثابت نگه داشتن قیمت خود استفاده می‌کند.

همچنین، پروتکل Terra دارای مکانیسم آربیتراژ (فاصله قیمتی) است تا سرمایه گذاران بتوانند از نوسان های قیمتی در توکن ها استفاده کنند. آنها هر زمان که قیمت توکن های UST بیش از ۱ دلار شود می‌توانند ۱ دلار لونا را به UST تبدیل کنند و مابه التفاوت را به عنوان سود دریافت کنند.

از سوی دیگر، مقیاس پذیری، عملیات زنجیره‌ای و دقت در کارمزدها در پروژه TerraUSD تعریف شده است تا رشد خوبی را در میان ارزهای دیجیتال از نظر ارزش بازار داشته باشد بطوریکه در همان ابتدا یعنی تابستان ۲۰۲۰، این استیبل کوین توانست در میان ارزهای باثبات به رتبه چهارم از نظر ارزش بازار برسد.

اما در نهایت این سیستم شکست خورد و قیمت UST از ارزش ثابت یک دلاری خود سقوط کرد و در کمترین حالت به حدود ۰.۳ دلار رسید.

رمز ارز Pax Dollar

استیبل کوین Pax Dollar مبتنی بر استاندارد ERC20 است که با دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود. در ابتدا و در تابستان ۲۰۱۸، این Stablecoin با نام پاکسوس استاندارد (Paxos Standard) عرضه شده و در ادامه اعتبار بالایی در میان ارزهای دیجیتال کسب کرد چرا که شرکت توسعه دهنده این ارز، نقش کلیدی در توسعه و حسابرسی دلار صرافی Binance یا BUSD دارد. از سوی دیگر، این شرکت توسط نهاد تنظیم و مقررات مالی تایید شده است تا استیبل کوین Paxos Standard را به Stablecoin کنترل شده ای تبدیل کند.

رمزارز GUSD – دلار صرافی جمنای

از دیگر استیبل کوین های معروف دارای پشتوانه دلار، GUSD یا دلار صرافی جمینی (Gemini) است که توسط برادران وینکلوس راه اندازی شده است. استیبل کوین جی یو اس دی توانسته به کمک قابلیت ها و به واسطه اعتبار سرمایه گذاران خود، رتبه دهم فهرست Stablecoin ها را از نظر ارزش بازار به خود اختصاص دهد. از جمله این قابلیت ها، ارسال و دریافت در خود پلتفرم است تا به کاربران خواستار خرید GUSD اجازه دهد این توکن ها را در صرافی جمینی با دلار آمریکا مبادله کنند. در همین راستا، توکن های خریداری شده مستقیم به حساب کاربری که فرد روی بستر اتریوم دارد واریز می‌شوند تا کاربر بتواند در هر لحظه و در جهت معکوس آن را به دلار تبدیل کند.

رویکرد دولت ها درباره Stablecoin

اگر چه بیت کوین و اتریوم محبوب ترین ارزهای دیجیتال هستند، اما پس از سقوط TerraUSD کشورهای مختلف خواستار وضع قوانین جدیدی برای اداره استیبل کوین ها شده اند بطوریکه وزیر خزانه داری آمریکا در پی از بین رفتن ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه TerraUSD عنوان کرد “آنها اولین ارزهای دیجیتال هستند که تحت نظارت قرار می‌گیرند.” 

بیت کوین و ارزهای دیجیتالی به جز استیبل کوین ها، تهدید اساسی برای اقتصاد متمرکز ایجاد نمی‌کنند و ترسی برای دولت ها ندارند. در عوض، ارزهای با ثباتی مانند تتر و USDC دولت ها را می‌ترسانند؛ چرا که این دسته از رمز ارزها می‌توانند سیستم های بانکداری سنتی را تضعیف کنند.

به عنوان مثال، در نظر بگیرید که چاپ کردن یک اسکناس ۲۰ دلاری غیر قانونی است، اما این قانون برای ضرب کردن توکن های USDC وجود ندارد. از سوی دیگر و پس از حمله روسیه به اوکراین، کاربردهای Stablecoin ها مانند حواله آسان و سریع توانسته به دور زدن قوانین پولشویی و حتی تامین مالی تروریست ها کمک کند.

همچنین، استیبل کوین ها توانسته اند با ارائه امکاناتی برای ورود به حوزه امور مالی غیر متمرکز یا دیفای پیشرفت های بسیار خوبی داشته باشند؛ آنچانکه از نظر ارزش بازار به رشدی ۱۹۰ میلیارد دلاری رسیده اند. عددی که دولت های مختلف را برای وضع مقررات سختگیرانه تر جسور کرده است. 

آن چه سیاست مداران از آن واهمه دارند ارزش بازار استیبل کوین ها است چرا که هر چه ارزش بازار یک Stablecoin بیشتر باشد، مشکلات بزرگتری در سیستم های مالی ایجاد شده و در نهایت اقتصاد جهانی تحت تاثیر قرار می گیرد چرا که هرگونه تغییر در یک استیبل کوین معروف، می تواند موجی گسترده در چشم انداز مالی جهانی در پی داشته باشد.

مزایا و معایب استیبل کوین ها

استیبل کوین ها به همان نسبت که دارای مزایای فراوانی هستند، معایبی نیز دارند؛ اما نقاط قوت و ضعف در میان این دسته از ارزهای دیجیتال متفاوت بوده و همگی از خصوصیات مشترکی برخوردار نیستند.

به عنوان مثال، برخی از آن ها از متمرکز بودن فاصله گرفته و هدف خود را در ارائه Stablecoin های غیرمتمرکز قرار داده اند. در طرف دیگر اما همه آن ها از نقدینگی پایینی برای تبدیل به ارزهای فیات برخوردار نیستند. 

معایب و مزایای Stablecoin ها در ادامه نام برده می‌شوند.

نکات مثبت

1.  نقل و انتقالات بواسطه فعالیت روی بلاک چین، به سادگی انجام می‌شود.
2. در پرداخت های همتا به همتا (Peer to Peer)، تراکنش ها بسیار سریع تر و با هزینه کمتر انجام می‌شوند.
3. با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، امنیت و شفافیت کاربران تأمین می‌شود.
4. با انتقال همه ارزهای فیات به صورت دیجیتالی، استیبل کوین ها در قیمت خود ثابت باقی می‌مانند.

نکات منفی

1. نهادهای متمرکز با دخالت خود می‌توانند استیبل کوین ها را از ذات ارزهای دیجیتال دور کنند.
2. برخی استیبل کوین ها به واسطه پشتوانه های فیات خود، نیاز به نظارت شخص ثالث و حسابرسی های بیرونی دارند.
3. بازدهی کمتری برای استیبل کوین‌ها در مقایسه با رمز ارزهای معمولی وجود دارد.
4. با توجه به نوظهور بودن و احتمال وجود خطا در عملکرد، امکان شکست پروژه های استیبل کوین وجود دارد. از جمله این موارد می توان به استیبل کوین الگوریتمی ترا (Terra) با نماد UST اشاره کرد.

نحوه سرمایه گذاری و خرید استیبل کوین

ثبات قیمتی استیبل کوین ها باعث می شود این گروه ارز دیجیتال نوسان قیمتی بسیار پایینی را تجربه کنند؛ معمولاً در محدوده ۱ تا ۲ درصد بالاتر یا پایین تر از قیمت ثابت ۱ دلار. اما بنا به هدف تمام سرمایه گذاران بازار کریپتو مبنی بر کسب درآمد از این مارکت، خرید و نگهداری (HODL) یا ترید استیبل کوین ها نمی تواند سودی به سرمایه گذاران بدهد. بنابراین خرید Stablecoin ها برای سرمایه گذاری بلندمدت کاملاً اشتباه است.

در مقابل اما کشورهایی وجود دارند که تورم بسیار بالای آن ها منجر به افت ارزش پول ملی این کشورها شده است؛ در چنین شرایطی، ارزش پول ملی کشور نسبت به دلار آمریکا کاهش یافته و به زبان ساده قیمت دلار رو به افزایش است. شهروندان این کشورها می توانند برای جلوگیری از افت ارزش سرمایه خود، تمام یا بخشی از آن را به استیبل کوین تبدیل کرده و نه تنها از کاهش بیشتر ارزش پول خود جلوگیری کنند، بلکه با افزایش قیمت دلار، سرمایه خود را نیز افزایش دهند.

بطور کلی اما، استیبل کوین ها به وجود نیامده اند که بعنوان یک ارز دیجیتال خرید و فروش شوند؛ بلکه هدف اصلی آن ها ثابت نگه داشتن ارزش سرمایه معامله گران در هنگام نوسانات بازار است.

آینده Stablecoin ها چگونه پیش بینی می شود؟

هدف ایجاد استیبل کوین ها مقابله با نوسانات شدید قیمتی ارزهای دیگر در هنگام سقوط بازار و مراقبت از سرمایه اصلی معامله گران است. رویکردی که در دنیای پر نوسان کریپتوکارنسی می‌تواند تا حدودی به حفظ ارزش دارایی افراد کمک کند. 

تثبیت قیمت نیازمند وجود پشتوانه است که در این راستا Stablecoin ها از ارزهای فیات (پول های ملی)، فلزات گرانبها مثل طلا، الگوریتم های کامپیوتری و دیگر رمزارزها بعنوان وثیقه برای ثابت نگه داشتن ارزش خود استفاده می‌کنند.

اما هدف این گروه از ارزهای دیجیتال تنها ایجاد ثبات در ارزش دارایی نبوده و این دسته از رمز ارزها توانسته اند با ورود به حوزه DeFi، کاربران را در جهت فرار از تحریم ها و سهولت در مبادلات مالی نیز یاری کنند.

با توجه به اتفاقی که برای استیبل کوین شبکه ترا (UST) با پشتوانه الگوریتم های کامپیوتری افتاد، نمی‌توان تصویری شفاف و قطعی برای آینده ارزهای با ثبات پیش بینی کرد و باید دید دولت ها چه رویکردی در مواجهه با این نوع ارزهای دیجیتال در پیش خواهند گرفت.