در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری در طلا از شکل سنتی فاصله گرفته و وارد دنیای ابزارهای مالی مدرن شده است. در حال حاضر دو روش محبوب برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در طلا شامل تتر گلد (XAUt) و صندوقهای سرمایه‌گذاری طلا (ETF) هستند.
هر دو روش، به‌نوعی شما را به قیمت و ارزش جهانی طلا متصل می‌کنند، اما تفاوت‌های مهمی در ساختار، دسترسی، نقدشوندگی، شفافیت و امنیت دارند. در این مقاله، مزایا و معایب هر کدام را بررسی می‌کنیم تا بتوانید با آگاهی کامل، انتخاب مناسب‌تری داشته باشید.
صندوق طلا (Gold ETF) چیست؟
صندوقهای سرمایه‌گذاری طلا، نوعی ابزار مالی هستند که دارایی اصلی آن‌ها طلا است (به‌صورت گواهی سپرده سکه، شمش طلا یا قراردادهای مشتقه). این صندوق‌ها در بورس معامله می‌شوند و سرمایه‌گذار به جای خرید فیزیکی طلا، واحدهای صندوق را خریداری می‌کند.
در ایران، صندوقهای طلا نظیر:
- زر (زرین پارسیان)
- عیار (مفید)
- طلا (لوتوس)
- گوهر (کیان)
بر اساس گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا فعالیت می‌کنند.
در بازار جهانی، ETFهایی مانند:
- SPDR Gold Shares (GLD)
- iShares Gold Trust (IAU)
جزو بزرگ‌ترین و شفاف‌ترین صندوقهای طلا هستند که به پشتوانه شمش طلا فعالیت دارند.
تتر گلد (XAUt) چیست؟
تتر گلد یک توکن دیجیتال با پشتوانه طلای واقعی ۲۴ عیار است که توسط شرکت Tether Gold Ltd عرضه شده. هر واحد XAUt معادل یک اونس تروا طلا است که در خزانه‌های بسیار امن کشور سوئیس نگهداری می‌شود. این توکن روی شبکه‌های اتریوم (ERC-20) و ترون (TRC-20) منتشر شده و در صرافی‌های بین‌المللی قابل معامله است.
برای آشنایی بیشتر با تتر گلد، تاریخچه و نحوه کار آن، این مقاله را بخوانید.
در ادامه به مقایسه تتر گلد و صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) می‌پردازیم.
مزایای تتر گلد نسبت به صندوقهای طلا
۱. مالکیت واقعی طلا با شفافیت بلاک‌چینی
در تتر گلد، هر واحد XAUt نماینده دقیق یک اونس طلای فیزیکی ۲۴ عیار است که در خزانه‌های امن سوئیس نگهداری می‌شود. این مالکیت روی بلاک‌چین ثبت می‌شود و قابل پیگیری توسط همه است.
در حالی که در صندوقهای طلا، شما فقط مالک “واحد سرمایه‌گذاری” هستید و نه خود طلا. اطلاعات مالکیت فقط در کارگزاری‌ها ثبت می‌شود و شفافیت عمومی ندارد.
۲. نقدشوندگی ۲۴ ساعته و جهانی
تتر گلد در صرافی‌های بین‌المللی و برخی صرافی‌های داخلی مثل بیت میت، به‌صورت ۲۴ ساعته قابل معامله است.
در حالی که صندوقهای طلا فقط در ساعات از پیش تعیین‌شده سازمان بورس (مثلاً ۱۲ تا ۱۸) معامله بوده و خرید/فروش به تعطیلات و محدودیت‌های بورس وابسته است.
۳. بدون واسطه و مقررات دست‌وپاگیر
معاملات تتر گلد نیاز به کارگزاری، ثبت‌نام بورسی، احراز هویت مالی یا حساب بانکی ندارد. تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف‌پول و دسترسی به صرافی ارز دیجیتال است.
اما برای خرید صندوقهای طلا باید کد بورسی، حساب کارگزاری و دسترسی به سامانه‌های بورسی داشته باشید.
۴. دسترسی بین‌المللی و مهاجرت‌پذیر
تتر گلد روی بلاک‌چین ذخیره می‌شود، یعنی می‌توانید در هر نقطه‌ای از جهان به دارایی خود دسترسی داشته باشید. حتی در مهاجرت یا سفر، دارایی شما همراه‌تان خواهد بود.
در حالی که صندوقهای بورسی ایران به حساب بانکی و سامانه‌های داخلی محدود هستند.
مزایای صندوقهای طلا نسبت به تتر گلد
۱. نظارت و امنیت قانونی رسمی
صندوقهای طلا در ایران تحت نظارت مستقیم سازمان بورس و اوراق بهادار هستند. این باعث می‌شود کاربران سنتی، اطمینان بیشتری به امنیت حقوقی آن داشته باشند.
اما تتر گلد توسط یک شرکت خصوصی (Tether Gold Ltd) مدیریت می‌شود که تحت رگولاتوری بین‌المللی رسمی نیست.
۲. بدون نیاز به دانش فنی بلاک‌چین
برای استفاده از صندوقهای طلا فقط کافی است کد بورسی داشته باشید. نیازی به یادگیری نحوه استفاده کیف‌پول دیجیتال، مدیریت کلید خصوصی یا تراکنش‌های بلاک‌چینی نیست.
در مقابل، استفاده از تتر گلد برای تازه‌کارها ممکن است در ابتدا پیچیده یا همراه با ریسک فنی باشد.
۳. مناسب برای کاربران محافظه‌کار
اگر ترجیح می‌دهید در سیستم رسمی و رگوله‌شده سرمایه‌گذاری کنید، و با محیط رمزارزها راحت نیستید، صندوق طلا فضای آشناتری فراهم می‌کند.
| معیار/شاخص | تتر گلد (XAUt) | صندوق طلا (ETF) |
| نوع مالکیت | مالک انس تروا طلای ۲۴ عیار | مالک واحد صندوق |
| بستر معامله | بلاک چین/صرافی ارز دیجیتال | بورس ایران |
| ساعت معاملات | ۲۴ ساعته (۲۴/۷) | محدود به زمان فعالیت بورس |
| نقدشوندگی | جهانی و سریع | فقط در بورس |
| پشتوانه | طلای ۲۴ عیار در خزانه سوئیس | گواهی سپرده سکه در بورس |
| شفافیت مالکیت | ثبت شده بر بستر بلاک چین | ثبت داخلی کارگزاری |
| نیازمندی به واسطه | ندارد (غیرمتمرکز) | دارد (کارگزاری و نهادهای بورسی) |
| سطح مهارت لازم | نیازمند آشنایی با رمز ارزها | ساده برای عموم |
| امنیت قانونی | کم نظارت ولی شفاف | زیر نظر سازمان بورس ایران |
| ریسک فناوری | کیف پول دیجیتال | پایین، بر بستر بورس |
مقایسه تتر گلد با صندوقهای ETF جهانی (مثل GLD و IAU)
در بازارهای جهانی، ETFهای طلا مانند GLD و IAU ساختاری بسیار شبیه به تتر گلد دارند:
- پشتوانه آن‌ها شمش طلاست
- در بورس‌های جهانی معامله می‌شوند
- نقدشوندگی بالا دارند
اما تفاوت کلیدی این است که برای کاربران ایرانی، خرید ETFهای خارجی طلا عملاً ممکن نیست، در حالی که تتر گلد از طریق صرافی‌های رمزارزی به راحتی قابل خرید و فروش است.
نتیجه‌گیری: تتر گلد یا صندوق طلا؟
اگر به دنبال یک روش مدرن، سریع، شفاف و با مالکیت واقعی طلا هستید، تتر گلد گزینه‌ای آینده‌نگرانه و دیجیتال‌محور برای شماست. اما اگر ترجیح می‌دهید سرمایه‌گذاری خود را در چارچوب رسمی و سنتی بازار بورس انجام دهید، صندوقهای طلا می‌توانند گزینه‌ای کم‌ریسک‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر باشند.
با توجه به برتری‌های تتر گلد (XAUt) نسبت به صندوقهای طلا، می‌توانید خرید خود را مستقیماً از طریق صفحه اختصاصی آن در صرافی بیت‌میت انجام دهید. لینک خرید تتر گلد
